Beleid

Het SteM Sint-Niklaas, opgericht in 1911, spitst zich vandaag toe op drie deelgebieden van het cultureel erfgoed: beeldende kunsten (schilderkunst en grafiek), cartografie en cultuurgeschiedenis.

Door middel van het verzamelen, behouden en beheren, wetenschappelijk onderzoeken, publiek ontsluiten en participeren, willen de musea dit roerend kunsthistorisch en historisch erfgoed voor de toekomst vrijwaren. De verschillende deelcollecties worden voor het publiek ontsloten op een netwerk van drie sites die op korte afstand van elkaar liggen midden in het stadscentrum. De sites zijn: het SteM Zwijgershoek, het Mercatormuseum en de Salons.

De museumgroep SteM Sint-Niklaas heeft het stadsbestuur van Sint-Niklaas als inrichtende macht. Het museum beschikt sinds 2009 over het kwaliteitslabel als erkende collectiebeherende organisatie met regionale indeling. De Vlaamse overheid kent jaarlijks een werkingssubsidie toe.

In het Beleidsplan 2019-2023 van het SteM Sint-Niklaas werden de missie en visie opnieuw geformuleerd:

Missie:

SteM Sint-Niklaas wil het geheugen van de stad en de regio blijven en levend houden.

Visie:

Het museum wil op een zorgzame en open manier omgaan met het erfgoed.

Het wil mensen rond kunst, cartografie en geschiedenis samenbrengen; op een gastvrije, kritische en creatieve wijze de nieuwsgierigheid aanwakkeren en antwoorden op vragen aanreiken.

Het SteM Sint-Niklaas heeft het kwaliteitslabel ‘erkend museum’. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Overheid reikt dit label uit. Om dit kwaliteitslabel te blijven verdienen, volgt het SteM een eigen beleidscyclus als onderdeel van het stadsbestuur Sint-Niklaas.

Voor de realisatie van het Museumbeleidsplan 2019-2023 werd een langlopend traject ‘beleidsplanning’ gevolgd. Een gelijkaardig traject werd afgelegd voor de beleidsplannen 2009-2014 en 2014-2019. Deze werden ingediend bij het provinciebestuur Oost-Vlaanderen.

Het opmaken van het beleidsplan is verlopen via een duidelijk afgelijnde procedure met stappenplan. Inspiratie werd opgedaan op een intensieve opleiding over beleidsplanning georganiseerd door het steunpunt voor cultureel erfgoed, FARO. Deze opleiding werd gevolgd door de museumconservator, de museumadviseur en de collectiebeheerder. De vorming leverde genoeg inspiratie om het beleidsplanningsproces vorm en inhoud te geven.

Het hele traject beleidsplanning strekte zich uit over het kalenderjaar 2017.

Een publieksonderzoek, een omgevingsanalyse en 15 gesprekken met ‘stakeholders’ legden de basis voor een sterkte-zwakte analyse. Deze analyse vormde op haar beurt het vertrekpunt voor de opmaak van het strategisch plan 2019-2023, als belangrijkste onderdeel van het beleidsplan.

Doelstellingen van het strategisch plan 2019-2023.

Doelstelling 1: Het museum draagt zorg voor de erfgoedcollecties die onder zijn beheer vallen in samenwerking met eigenaars/stakeholders en maakt een aantal strategische keuzes inzake collectiebeleid.

Doelstelling 2: Het museum versterkt de stedelijke en regionale Wase samenwerkingsverbanden.

Doelstelling 3: Het museum concentreert zijn werking op de museumsite Zwijgershoek die de 'hotspot' wordt van het regionale erfgoed.

Doelstelling 4: Maatschappelijke ontwikkelingen, zowel op regionaal als mondiaal vlak, krijgen meer weerklank in de vaste en tijdelijke presentaties van het museum.

Doelstelling 5: Het museum wil een gastvrij cultuurhuis zijn voor iedereen.

Doelstelling 6: Met een realistische bedrijfsvoering als voornaamste doel waarborgt het stadsbestuur de noodzakelijke exploitatiemiddelen en investeringen voor de dagelijkse werking, het personeelskader en de zorg voor collecties en gebouwen.

Alle details in de drie beleidsplannen (2009-2014, 2014-2019 en 2019-2023) vind je in bijlage.

Het Cultureel-erfgoeddecreet van februari 2017 bepaalt het kader van de werking van erkende musea.

Het opmaken en indienen van een jaarverslag is één van de verplichtingen voor het SteM dat het kwaliteitslabel ‘erkend museum’ mag dragen.

Een jaarverslag biedt een tastbare terugblik op alles wat het museum heeft gerealiseerd. Uiteraard komt de ‘zichtbare’ publiekswerking aan bod met een overzicht van lezingen, tentoonstellingen en evenementen die het museum op één jaar organiseert. Het gedetailleerde cijfermateriaal laat de lezer toe om de evolutie van bijvoorbeeld bezoekersaantallen op de voet te volgen.

Maar een jaarverslag is meer. Het biedt ook een indringende kijk achter de schermen. Want we geven ook een opsomming van aankopen, schenkingen en bruiklenen. Ook restauraties aan museumvoorwerpen komen aan bod. Ten slotte geeft het jaarverslag ook zicht op de inventarisatie en het wetenschappelijk onderzoek dat altijd aan tentoonstellingen voorafgaat.

De jaarverslagen van het SteM vanaf 2010 vind je in bijlage.

De museumcommissie van het SteM werd opgericht op 3 april 2014.

Om de commissie samen te stellen deed het stadsbestuur een open oproep aan geïnteresseerden, gebruikers of experts.

De commissie telt 30 vertegenwoordigers van politieke partijen (meerderheid én oppositie), partners (stakeholders) en experts - gebruikers. Voorzitter is Lucien Bats, aangeduid door de partner vzw Breimuseum. Chris De Beer is ondervoorzitter en vertegenwoordigt de Cultuurraad.

Minstens tweemaal per jaar vergadert de commissie over grote beleidsitems:

• budget
• verwervingsbeleid (advies bij aankoop schenking)
• adviezen bij opmaak en evaluatie van publieksprogramma's

De input in de museumwerking komt vanuit het werkveld en creëert ook een breed draagvlak onder meer naar het bestuur toe.

In de aanloop naar een nieuw beleidsplan (2019-2023) werd de vergaderfrequentie opgedreven tot 4 bijeenkomsten. De verschillende stappen in het beleidsplanningsproces werden telkens afgetoetst met de mensen die in de commissie zetelen. De commissie richtte hiervoor een ‘werkgroep beleidsplan’ op.

De samenstelling 2019-2024 en de verslagen van 2018-2019 van de museumcommissie vind je in bijlage.