MERCATORLEZING: Kaarten die grenzen verleggen

Een oude kaart geeft niet alleen een gebied en historische situatie weer, maar leidt ook eindeloos tot nieuwe vragen, discussies en duidingen. In haar nieuwe boek ‘Grensverleggers. Kaarten uit de Lage Landen, 1500-1900’ (verschijnt bij Hannibal Books in mei 2024) duikt kaarthistorica en promovenda Anne-Rieke van Schaik in de verhalen achter uiteenlopende kaarten, prenten, atlassen, globes en instrumenten uit de wereldvermaarde collectie van The Phoebus Foundation in Antwerpen. De objecten vertellen de glorieuze passages uit de geschiedenis van de cartografie, maar ook de schaduwzijden, van het gevecht tegen het water en de Tachtigjarige Oorlog tot koloniale expansie en de Belgische onafhankelijkheidsstrijd. Bekende kaartenmakers als Gerard Mercator, Abraham Ortelius en Joan Blaeu passeren de revue, naast vele anonieme landmeters en cartografen. Of we nu een oud, onbekend redegezicht van de haven van Antwerpen voor ons hebben of een monumentale metershoge wandkaart, ze bieden een inkijkje in hoe men vroeger de complexe, weerbarstige wereld om zich heen probeerde te vatten. Aan de hand van elf thema’s verkent Van Schaik de objecten uit de collectie, zoals landmeten en manuscriptkaarten, stedelijke cartografie, zeekaarten en navigatie-instrumenten, nieuws, geschiedschrijving en wetenschap. Deze invalshoeken tonen de diversiteit van de collectie, maar presenteren ook een rijkgeschakeerd beeld van de geschiedenis van de cartografie in de Nederlanden.

Spreker: Drs. Anne-Rieke Van Schaik